1. Metalo-keramika:
Metalo-keramika se koristi preko 35 godina u fiksnoj protetici. Kroz to
vrijeme doživjela je brojne transformacije, kako sam keramički materijal tako i konstrukcije na kojima se peku. Posebna pažnja se obratila na slojeve keramike te pripremu površine
metalne konstrukcije, slojevi opakera postaju vrlo značajni i odgovorni za jačinu spomenute veze. Keramika za pečenje je vrsta keramičkog materijala u boji prirodnih zuba kojom se prekriva metalna konstrukcija. Svojim sastavom taj materijal odgovara glinici, ali sadrži i druge sastojke, kao što su: Na2O, Li2O, CaO, MgO i B2O3. Estetskim svojstvima zubne keramike koja se peče, uspješno je riješen problem samostalnih krunica, ali i većih konstrukcija –bezubih polja.
Metalo-keramička konstrukcija ujedinjuje dobra svojstva zubnih metala (čvrstoća, tvrdoća, trajnost, stabilnost), a estetski su problemi riješeni primjenom zubnih keramičkih materijala koji u potpunosti mogu prekriti metalnu konstrukciju te oponašati prirodan zub sa svim karakterizacijama, pri tome se razlikuje osnovni, dentinski i gleđni materijal, kao i dodaci za pojedine efekte. Napečena keramika mora imati sljedeća svojstva: čvrstu vezu sa podlogom i među svim slojevima, usklađen temperaturni koeficijent rastezanja, potrebno je da se može lako oblikovati, minimalnu kontrakciju, otpornost na ponovljena izlaganja visokim temperaturama, pouzdanu reprodukciju boje, prirodnu prozirnost i fluorescenciju, mogućnost brušenja i poliranja te postojanost u ustima, biokompatibilnost i veliku čvrstoću. Česta manjkavost je prosijavanje metala na cervikalnom rubu nadoknade te neusklađenost termičkih koeficijenata keramike i metala, zbog čega dolazi do lomova ili napuknuća konstrukcije. Full Dent koristi keramičke prahove i supstance renomirane svjetske kompanije GC.
2. Staklo-keramika
Staklo-keramika je polikristalni materijal koji nastaje kontrolisanom kristalizacijom
stakla. Za njeno otkriće zaslužan je Stookey (SAD), a McCullock je godine 1968. prvi
put ovu vrstu materijala pokušao primijeniti kao zubni gradivni materijal. Poređenjem sa konvencionalnom zubnom keramikom, sistemi koji u osnovi sadrže staklo nude velike
mogućnosti upotrebe u stomatologiji, zahvaljujući hemijskoj inertnosti, visokoj mehaničkoj čvrstoći, relativno jednostavnoj tehnici rada, malom stepenu kontrakcije tokom izrade, kao i svojim ostalim termičkim i fizičkim osobinama.
Od ovih sistema potrebno je da termički proces počne od keramizacije kojim se poboljšavaju karakteristike ovog materijala kao što je otpornost na fizičke i hemijske agense, opaktnost kao i sjaj koji treba da podsjeća na prirodni sjaj gleđi.
U zubotehničkom laboratoriju Full Dent se koriste se GC LiSi Press staklokeramički sistemi koji predstavljaju najsavremeniji materijal ove vrste. Radi se o SiO2 i Li keramici koja se izrađuje pod visokim atmosferskim pritiskom.
Specifikacije GC Li Si Press keramike koja se koristi u zubotehničkom laboratoriju Full Dent Banja Luka
| Fizičke karakteristike | |
| Temperatura pečenja | 760 °C |
| Temperatura transformacije Glass-a | 520 °C |
| Rastvorljivost | 16 micrograma/cm2 |
| Gustina | 2,4 g/cm2 |
| Fleksibilnost | 90 MPa |
| Prosječna veličina čestica | 20 D 50 % |
| N-prirodno, S-sintetičko staklo | N/S |
3. ML (Multi Layer) pune krunice:
Tehnika izrade keramičkih krunica iz cirkonskih blokova kao poluproizvoda
predstavlja CAD-CAM sistem koji se u potpunosti primjenjuje u našoj laboratoriji . CAD-CAM sistemi obično se odvijaju u tri radne faze:
-skeniranjem (kamerom ili skenerom),
-dizajniranje rada (restauracije) (CAD) i
– izrade protetskog rada (CAM).
Pri tome, nije potrebno sprovesti u potpunosti laboratorijski tok u izradi protetskog rada.
Krunica, inlej, faseta pa čak i kanalna nadogradnja se izrađuju frezanjem (glodanjem) u aparatu prema zadanom programu iz tvornički pripremljenoga bloka cirkona. Zahvaljujući svojim fizičko-hemijskim svojstvima, ova vrsta materijala ne izaziva trošenje gleđi zuba antagonista, tvrda je, vrlo stabilna i ne mijenja boju.
Zubotehnički laboratoriji Full Dent za izradu ovog vida fiksne protetske nadokande koristi cirkonske blokove renomiranog proizvođača dentalnih materijala Dental Direkt iz Njemačke. Riječ je polihromatskim, višeslojnim blokovima koji zadovoljavaju najviše medicinske i estetske uslove.
Fizičke i hemijske karakteristike DD cirkonskih blokova za izradu ML krunica
Fizičke karakteristike:
| Karakteristike | Jedinice | Fizički Index |
Gustina (nakon sinterovanja) | (g/cm3) | Ø 6,0 |
Koeficijent termičke ekspanzije | (10 K) | 10 |
Frakturna otpornost (SEVNB) | (MPa/m) | Ø 4,7 |
Frakturna otpornost (SEPB) | (MPa/m) | 2,4 |
Fleksibilnost | (MPa) | 800 |
| E(Jungov) Modul | (GPa) | Ø 210 |
Hemijski sastav:
ZrO2 (Cirkon oksid)+HfO2(Hafnijum IV oksid) +Y2O3( Jitrijum oksid) | Ø 99,0 |
Y2O3 | < 10,0 |
Al2O3 | < 0,01 |
Ostali oksidi | < 1,0 |
4. Materijali za izradu protetskih radova na implantatima:
Za ovaj vid protetskih nadoknada naša laboratorija koristi fabrički ili individualno frezane abatmente (eng.abuttment-patrljak) izrađene od legura titanijuma. Ovaj vid materijala nije čisti titanijum već legura kojoj su dodati i mali procenti drugih metala. Na taj način se dobio fizički vrlo izdržljiv, a istovremeno i u potpunosti biokompatibilan/bioinertan materijal otporan na koroziju i karkateristične uslove u usnoj duplji (toplota i vlažnost).
Takođe naša laboratorija izrađuje i tzv.cirkonijumske individulane abatmente. Ovaj vid implantatske suprastrukture nije u potpunosti izrađen od cirkonijuma već se sastoji od noseće osnove izrađene od titanijuma i kapice od cirkonijuma. Ovaj vid supstrukture zadovoljava visoke estetske kriterijume jer cirkonska kapica od neprovidnog cirkonijuma kamuflira potencijalnu sjenku titanijumske osnove.
Opsežnije i komplikovanije implantoprotetske radove možemo izrađivati od akrilata i u potpunosti od keramike. Ovi materijali po svom hemijskom sastavu nimalo ne odstupaju od istih materijala koje koristimo u ostalim vrstima protetskih radova.
Dr stom. Nemanja Malešević
