„Primum non noncere“
„Prvo ne škoditi“
Hipokrat ( oko 460 p.n.e.)
Vodeći se Hipokratovom krilaticom koja je i definisala medicinu tog doba, od izuzetnog je značaja da svi materijali koji su u direktnom ili indirektnom kontaktu sa sluznicom pacijenata budu toksično bezbjedni, biokompatibilni ili u najmanju ruku bioinertni. Uvijek napominjemo da naš laboratorij posjeduje ISO sertifikate koji garantuju toksikološku bezbjednost, bioinertnost i biokompatibilnost svih materijala koji se koriste u proizvodnom procesu. Shodno tome ovaj tekst ćemo posvetiti hemijskom sastavu materijala za izradu gipsanih modela, individualnih kašika i zagrižajnih šablona koji se koriste u našoj laboratoriji a dolaze u kontakt sa sluznicom pacijenata.
1.Materijali za pripremu otiska
- a) Gips:
Gips je materijal koji se u istorijskom kontekstu najduže primjenje u dentalnoj medicini-stomatologiji. Po hemijskom sastavu je kalcijum-sulfat u dihidratnom obliku. Na osnovu čvrstine dijeli se na meki, tvrdi i supertvrdi gips. Obzirom da je naša laboratorija u potpunosti digitalizovana mi koristimo i nove oblike gipsa tzv. SCAN gips koji omogućava skeniraje gipsanih modela digitalnim skenerima najmodernije generacije, te modelovanje dentalnih krunica i željenih konstrukcija u posebnim softverima nakon čega se željeni dizajn printa u EOS 3D printerima.
2.Materijali za izradu individualnih/funkcionalnih kašika i zagrižajnih šablona
a) Fotopolimerizujući akrilat:
Ovaj vid akrilata, kao što i sama složenica kaže je svjetlosno aktivirajući materijal. U izvornom obliku dolazi u vidu tankih listova konzistencije pekarskog tijesta. Vrlo se lako manuleno oblikuje te je vrlo precizan kad je u pitanju reprodukovanje svih individualnih, anatomskih karakteristika gipsanog anatomskog modela pacijenata. U hemijskom smislu sastoji se od tri komponente: monomera, oligomera i fotoincijatora koji pod uticajem UV ili halogenskog izvora svjetlosti inicira vezivanje akrilata i njegovu transformaciju iz mekog u čvrsto stanje spremno za dalju upotrebu.
b) Voskovi:
Voskovi su složene organske supstance koje po osobinama i upotrebi podsjećaju na pčelinji
vosak. U stomatologiji se koriste kombinacije prirodnih i sintetičkih voskova, prirodnih i
sintetičkih smola i drugi materijali, koji služe kao punioci ili korigensi.
Prva upotreba voska u dentalnoj medicini je zabilježena još u antičko doba gdje je Kajus Plinus Sekundus prvi put upotrebio pčelinji vosak kao otisnu masu. Intenzivnije korištenje voska je počelo početkom XVIII vijeka gdje ga kao otisnu masu učestalo upotrebljava Philip Pfaf stomatolog Fridriha Velikog da bi ga otac moderne stomatologije P. Fauchard uveo kao nezamjenjivi dio restaurativne i protetske terapije.
Voskovi koji se koriste u našoj laboratoriji su složene organske supstance koje se sastoje od alkoholne i kiselinske komponenete. Alkoholnu komponenetu čine alifatski alkoholi sa parnim brojem ugljenikovih atoma dok kiselinsku komponentu čine alifatske kiseline i ketoni koji ne sadrže glicerin.
Sastav naših voskova koje upotrebljavamo garantovano zadovoljava sve ISO standarde i potpuno je bezbjedan za pacijente. Potrebno je i napomenuti da su jedino moguće komplikacije kod preosjetljivosti pacijenata na neku od komponenti materijala ali ovaj vid komplikacije spada u individualne imunološke karakteristike svake osobe
posebno i ne može se predvidjeti.
Izgled voštanog šablona za MVO
dr stom. Nemanja Malešević
