Intenzivna evolucija svih grana nauke nije zaobišla ni stomatologiju. Implementacija digitalizacije, informatike i računarstva dovela je do uštede vremena i materijala dok su potencijalne greške svedene na minimum.

Najpraktičniju primjenu u svijetu stomatologije su pronašli softverski sistemi neophodni za rad 3D hardverskih komponenata tzv. 3D printera koji su u stanju da laserskim zrakama isprintaju trodimenzionalni element u realnom vremenu nakon što je dizajniran uz pomoć računarskog softvera.

Zubotehnički laboratorij Full Dent je najinovativniji laboratrij u zemlji i posjeduje tri 3D printera renomiranog njemačkog proizvođača EOS koji se specijalizovao za dentalno pintanje. Svaki ovaj printer je u stanju da istovremeno printa 80 i više dentalnih elemenata/konstrukcija (kolokvijalno rečeno zuba) što nam omogućava da ispoštujemo unaprijed dogovorene rokove predaje gotovog protetskog rada. Računarski softver koji se koristi za dizajniranje dentalnih konstrukcija i pojedinačnih elemenata u našoj laboratoriji je visoko-precizni EXOCAD. U našoj laboratoriji se ovim dijelom proizvodnog procesa bavi sektor CAD/CAM (eng. Computer-Aided Design and Computer-Aided Manufacturing). U tehničkom i tehnološkom smislu vrsta printanja naših EOS mašina je DMLS (Direct Metal Laser Synthering).

DMLS je patent kompanije EOS koji je nastao devedesetih godina XX vijeka modifikacijom SLS (Selective Laser Synthering) koncepta printanja. On podrazumjeva dikrektno usmjeravanje laserskih zraka na prah metalnih čestica sloj po sloj, čime se čestice tope i dobija se gotova metalna konstrukcija ujednačene konfiguracije. Razlika između ova dva koncepta je u temperaturi poliamida, kod SLS laser razvija temperature 160-200 °C dok kod DMLS razvija temperature 1410-1600 °C i samim tim brže dostiže tačku topljenja metalnog praha čime se ubrzava sam proces printanja/sinterovanja.

Materijali koji se koriste su standardne legure kobalt-hrom-molibden koje garantovano ne sadrže nikl, berilijum i kadmijum, metale visokog alergenog potencijala. Garant bezbjednosti ove legure su i ISO sertifikati (ISO 13485 i ISO 9001) koje posjeduje naš laboratorij.

Ovaj inovativni način izrade dentalnih protetskih radova  je u potpunosti promijenio modernu fiksnu stomatološku protetiku. Klasičnim i donedavno jedinim načinom izrade metalnih konstrukcija tj. topljenjem i livenjem se gubilo mnogo vremena, materijala i živaca. Radi uštede materijala iznova su se topili ostaci metala čime bi ponovno otopljeni metal gubio svoju izvornu elektronsku konfiguraciju, u njemu bi se stvarali mjehurići i mikropukotine što ga je činilo poroznim, podložnijim pucanju i deformaciji prilikom izlaganja visokim temperaturama tokom izrade keramičkog sloja zuba/zubnog niza. Ukratko, što je duži bio zubni niz veća je bila vjerovatnoća da će se u keramičkoj peći deformisati i neće potpuno nalijegati na prethodno preparisane noseće zube pacijenta.

Sastav legure metala koji se koristi za izradu printanih metalnih konstrukcija u zubotehničkom laboratoriju Full Dent, Banja Luka,

Izradom metalnih konstrukcija u stomatologiji uz pomoć 3D printera i računarskih softvera se izbjegavaju svi gore navedeni problemi. Nemjerljiva ušteda vremena i materijala, kao višestruko poboljšane fizičke karakteristike ovako izrađene metalne konstrukcije.

Metalna konstrukcija protetskih radova izrađena na ovaj način je izuzetnih karakteristika a što je najbitnije konfiguracija, hemijski sastav i odnos svih komponenti legure je ista u svakoj tački konstrukcije. Medicinski rečeno ako bi imali priliku da uzmemo uzorak u bilo kojem djelu legure poput biopsije tkiva, sastav legure bi bio isti što mu daje visok kvalitet kad je riječ o otpornosti na termičke promjene i fizičke traume.

Obzirom da se cijela konstrukcija modeluje kompjuterski, odlikuje se izuzetnom preciznošću, bilo da je riječ o solo krunici ili metalo-keramičkim mostovima dužeg ili kraćeg raspona. Ivice krunice precizno naliježu na demarkacionu liniju bez obzira na vrstu preparacije i time se u potpunosti dobija neprimjetan prelaz između vještačke krunice i preostalog, očuvanog zubnog tkiva.

Printanjem metalnih kosntrukcija se ubrzava cijeli process jer je izrada rada od otiska pa do cementiranja u ustima pacijenta skraćen višestruko. Istovremeno ovim savremenim metodama se materijali troše racionalnije pa je i ušteda po pitanju materijala takođe višestruka.

Da rezimiramo, prednosti ovakvog načina izrade metalnih konstrukcija u stomatološkoj protetici:

1. Izuzetna preciznost i fizičke karaktersitike metala;
2. Moguće dizajnirati i printati kompleksne geometrijske oblike i interlock elemente;
3. Racionalnije korištenje materijala;
4. Greške su svedene na minimum;
5. Ubrzan proces izrade – ušteda vremena.

                                                                                                     Dr stom. Nemanja Malešević

„Primum non noncere“

„Prvo ne škoditi“

Hipokrat ( oko 460 p.n.e.)

Vodeći se Hipokratovom krilaticom koja je i definisala medicinu tog doba, od izuzetnog je značaja da svi materijali koji su u direktnom ili indirektnom kontaktu sa sluznicom pacijenata budu toksično bezbjedni, biokompatibilni ili u najmanju ruku bioinertni. Uvijek napominjemo da naš laboratorij posjeduje ISO sertifikate koji garantuju toksikološku bezbjednost, bioinertnost i biokompatibilnost svih materijala koji se koriste u proizvodnom procesu. Shodno tome ovaj tekst ćemo posvetiti hemijskom sastavu materijala za izradu gipsanih modela, individualnih kašika i zagrižajnih šablona koji se koriste u našoj laboratoriji a dolaze u kontakt sa sluznicom pacijenata.

1.Materijali za pripremu otiska

1. a) Gips:

 Gips je materijal koji se u istorijskom kontekstu najduže primjenje u dentalnoj medicini-stomatologiji. Po hemijskom sastavu je kalcijum-sulfat u dihidratnom obliku. Na osnovu čvrstine dijeli se na meki, tvrdi i supertvrdi gips. Obzirom da je naša laboratorija u potpunosti digitalizovana mi koristimo i nove oblike gipsa tzv. SCAN gips koji omogućava skeniraje gipsanih modela digitalnim skenerima najmodernije generacije, te modelovanje dentalnih krunica i željenih konstrukcija u posebnim softverima nakon čega se željeni dizajn printa u EOS 3D printerima.

2.Materijali za izradu individualnih/funkcionalnih kašika i zagrižajnih šablona

a) Fotopolimerizujući akrilat:

  Ovaj vid akrilata, kao što i sama složenica kaže je svjetlosno aktivirajući materijal. U izvornom obliku dolazi u vidu tankih listova konzistencije pekarskog tijesta. Vrlo se lako manuleno oblikuje te je vrlo precizan kad je u pitanju reprodukovanje svih individualnih, anatomskih karakteristika gipsanog anatomskog modela pacijenata. U hemijskom smislu sastoji se od tri komponente: monomera, oligomera i fotoincijatora koji pod uticajem UV ili halogenskog izvora svjetlosti inicira vezivanje akrilata i njegovu transformaciju iz mekog u čvrsto stanje spremno za dalju upotrebu.

Pakovanje Unitray fotopolimerizujućeg akrilata

Izgled gotove individualne/funkcionalne kašike

b) Voskovi:

Voskovi su složene organske supstance koje po osobinama i upotrebi podsjećaju na pčelinji
vosak. U stomatologiji se koriste kombinacije prirodnih i sintetičkih voskova, prirodnih i
sintetičkih smola i drugi materijali, koji služe kao punioci ili korigensi.

Prva upotreba voska u dentalnoj medicini je zabilježena još u antičko doba gdje je Kajus Plinus Sekundus prvi put upotrebio pčelinji vosak kao otisnu masu. Intenzivnije korištenje voska je počelo početkom XVIII vijeka gdje ga kao otisnu masu učestalo upotrebljava Philip Pfaf stomatolog Fridriha Velikog da bi ga otac moderne stomatologije P. Fauchard uveo kao nezamjenjivi dio restaurativne i protetske terapije.

Voskovi koji se koriste u našoj laboratoriji su složene organske supstance koje se sastoje od alkoholne i kiselinske komponenete. Alkoholnu komponenetu čine alifatski alkoholi sa parnim brojem ugljenikovih atoma dok kiselinsku komponentu čine alifatske kiseline i ketoni koji ne sadrže glicerin.

Sastav naših voskova koje upotrebljavamo garantovano zadovoljava sve ISO standarde i potpuno je bezbjedan za pacijente. Potrebno je i napomenuti da su jedino moguće komplikacije kod preosjetljivosti pacijenata na neku od komponenti materijala ali ovaj vid komplikacije spada u  individualne imunološke karakteristike svake osobe
posebno i ne može se predvidjeti.

     Izgled voštanog šablona za MVO 

dr stom. Nemanja Malešević

Još od davnina zbijeni, nepravilni, protrudirani zubi problem su za pojedinca, a pokušaji ispravljanja tih nepravilnosti datiraju još od 1000. godine prije n.e.  Tokom dugog niza godina razvojem nauke i osnovnih postulata normalne okluzije i ortodoncija je evoluirala i više ne znači samo  ispravljanje nepravilnosti pojedinih zuba već podrazumjeva i terapiju malokluzija, koje su definisane kao svako odstupanje od idealne okluzije koju je postavio Angle.

Malokluzija nije bolest nego niz prirodnih dentofacijalnih varijacija koje u većoj ili manjoj mjeri utiču na oralno zdravlje i kvalitet života osobe. Gotovo da ne postoji čovjek sa idealno postavljenim zubima u  zubnim lukovima,  te idealnom okluzijom i artikulacijom. Postava zuba u vilici određena je genetski definisanim obrascem rasta vilice, individualnim odnosom djelovanja mišića orofacijalne regije, te uticajem faktora poput loših navika i karijesa. Samo prisustvo malokluzije ne znači i potrebu za ortodontskim tretmanom. Ortodont za svakog pacijenta, nakon procjene stepena malokluzije, narušene funkcije i estetike, te psihosocijalnog kvaliteta života radi individualni plan terapije, shodan postizanju individualnog optimuma i unapređenju kvaliteta života.

Osnova ortodontske terapije je u primjeni biomehaničkog koncepta  putem aplikacije sile na zube, meka tkiva i koštane strukture orofacijalnog kompleksa. Ortodontske naprave se po dizajnu dijele na mobilne i fiksne, aktivne i pasivne, monomaksilarne i bimaksilarne, intraoralne i ekstraoralne, te zubno, tkivno i koštano nošene.

Zahvaljujući razvoju savremenih tehnologija i praćenju svjetskih trendova u ortodonciji, laboratorij Full Dent je u prilici da stomatolozima i njihovim pacijentima ponudi najnovije sisteme mobilnih ortodontskih aparata koji omogućavaju ugodnu i bezbolnu terapiju.

Samo djelić naše ponude čini izrada mobilnih pločastih ortodontskih naprava, Schwarzove ploče.

Schwarzova ploča je monomaksilarna mobilna aktivna ortodontska naprava. Sastoji se od  baznog stabilizacionog pločastog akrilatnog tijela, smještenog oralno, u koji se retiniraju vestibularno smješteni retencioni elementi (kukice, labijalni luk), te aktivni elementi (šrafovi, opruge), koji su uglavnom smješteni oralno. Akrilatna bazna ploča u gornjoj vilici pokriva prednje i lateralne dijelove nepca dodirujući palatinalne površine svih zuba, a završava distalno od zadnjeg molara. Faringealno je ploča obično redukovana i završava u području prvih molara. U donjoj vilici obuhvata alveolarne nastavke i seže do prelaza alveolarnog nastavka u podjezično područje, dodiruje lingvalne površine svih zuba, a distalno završava iza zadnjeg molara. Akrilatno tijelo ima višestruku ulogu – ono je baza za retencione i aktivne elemente, stabilizuje cijelu napravu, služi kao sidrište, a može biti i aktivni dio naprave koji na zube prenosi sile stvorene aktivacijom šrafa. Akrilatno tijelo može biti ekstendirano i na okluzalne površine i incizalne bridove zuba formirajući ravne ili kose nagrizne grebene. Ravnim nagriznim grebenima se podiže zagriz, a kosim nagriznim površinama usmjeravaju zubi i donja vilica pri zagrizu.

Slika 1 Schwarzova ploča

Indikacije za upotrebu ploče:

-za širenje zubnog luka kod blaže i umjerene tjeskobe

-za derotaciju frontalnih zuba uz mezio-distalnu redukciju gleđi stripovanjem kod tjeskobe

-za  korekciju ukrštenog zagriza

-za ispravljanje lingvalno inkliniranih bočnih zuba

-za rješavanje obrnutog preklopa u frontu

-u terapiji loših navika sa rešetkom ili filaretama za jezik

-kod divergentne dijasteme medijane s oprugama za mezijalizaciju inciziva

-za retruziju protrudiranih frontalnih zuba u klasi I

-za protruziju fronta u prvoj fazi terapije klase II/2

-kao retenciona naprava nakon završene aktivne faze ortodontske terapije

-kao čuvar prostora

-kao parodontalna udlaga

-kao udlaga u terapiji temporomandibularnih poremećaja.

Postoje i modifikacije Schwarzove ploče:

-T i Y ploče

-ploča za terapiju loših navika

-ploče s nagriznim grebenom

-retencione mobilne pločaste naprave

-dvojne ploče

T ploča označava transverzalno rezanje gornje Schwarzove ploče iza lateralnih sjekutića ili u predjelu očnjaka i ugradnju samo šrafa za protruziju fronta. Indikacije za primjenu T ploče jesu situacije kada je potrebno protrudirati sjekutiće bez transverzalne ekspanzije zubnog luka. Pomoću T ploče moguće je dvofazno tretirati malokluziju klase II/2- prvo se protrudiraju sjekutići, a onda se funkcionalnom napravom koriguje međuvilični nesklad.

Y ploča rezana je u obliku slova Y, a prednji akrilatni segment može obuhvatati samo sjekutiće, no rez može ići i po sredini očnjaka ili distalno od očnjaka.  U nju se ugrađuju dva šrafa koja povezuju svaki lateralni segment s prednjim segmentom. Aktivacija šrafova istovremeno protrudira frontalne zube I transverzalno ekspandira zubni luk te nije potreban zaseban šraf za transverzalu. Ukoliko rez ploče ide iza očnjaka, ne ekspandiramo interkanini segment. Umjesto dva šrafa u Y ploču možemo ugraditi trosmjerni šraf za ekspanziju u transverzalnom i sagitalnom smjeru.  Indikacija za primjenu Y ploče jeste sužen maksilarni zubni luk s ektopično postavljenim očnjacima i manjkom prostora za njihov smještaj u zubnom luku, uz retruziju frontalnih zuba.

Slika 2 Y ploča

Slika 3 Y ploča

Ploča za terapiju loših navika, poput infantilnog gutanja ili sisanja prsta, modifikacija je Schwarzove ploče koja u nepčani akrilat ima ugradjene rešetke ili  filarete za jezik, a labijalni luk je girlandiformni te simulira retruziju i ekstruziju frontalnih zuba radi zatvaranja dentoalveolarnog otvorenog zagriza i retrudiranja protrudiranog fronta.

Ploče s nagriznim grebenom

Ravni nagrizni greben ugrađuje se u ploču kada želimo dezartikulisati zagriz pacijenta. Može se staviti na prednje ili bočne zube u zavisnosti od problema koji rješavamo ovim grebenom.

Hotzova ploča je modifikacija Schwarzove ploče  koja u frontalnom palatinalnom dijelu ima kosi nagrizni greben zakošen vestibularno. Pomoću ovog kosog nagriznog grebena ploča usmjerava mandibulu u željeni prednji položaj koji se postupno fiksira zbog uporednog podizanja zagriza izrastanjem dezartikulisanih molara.

Retencione mobilne pločaste naprave izrađuju se nakon završetka aktivne faze ortodontske terapije.  Od retencionih mobilnih  naprava

najčešće se koriste  Hawleyeva i wraparound ploča.

Slika 4 Wraparound ploča

Dvojne ploče imaju razne modifikacije. Nazvane  su uglavnom po autorima (Schwarz, Muller, Sander, Schaneng, Planas, LS Duoblock po Legeru i Soerensenu, Gottingen Pro Stab po Jahnigu, Twin block po Clarku). One objedinjuju  prednosti pločastih aktivnih naprava i pasivnih funkcionalnih naprava (aktivatora), za istovremenu korekciju sagitalnih, vertikalnih i transverzalnih anomalija. Jedna od najčešće korištenih i izrađivanih u našoj laboratoriji jeste Twin block po Clarku.

dr stom. Nedeljka Matović

Savremeni način života se odražava na sve aspekte ljudske ličnosti. Ubrzan tempo, stres na radnom mjestu i ekonomski momenat diktiraju životne navike svakog pojedinca. Pojedine od tih navika mogu štetno djelovati na zdravlje čovjeka. Takva štetna djelovanja mogu imati za posljedicu i sam gubitak zuba. Budući da živimo u eri razvoja i napretka, velika pažnja se poklanja estetici i funkcionalnosti te je stoga neprihvatljivo zanemarivati sopstveno oralno zdravlje.

I pored sveobuhvatne dostupnosti u 21. vijeku, i danas se srećemo sa ogromnim procentom bezubih i krezubih pacijenata, pogotovo u ekonomski slabije razvijenim zemljama. Mnogi pacijenti još uvijek teško prihvataju mobilne proteze kao terapijsko rješenje jer one često djeluju neprirodno pa se zbog toga prepoznaju kao umjetne.

Ciljevi izrade zubnih nadoknada su svakako funkcionalnost i neprimjetno uklapanje u postojeću situaciju, što znači da sve što se vidi u ustima oblikom i bojom mora što vjernije oponašati prirodu. Ako se osvrnemo na sami početak korišćenja materijala u zbrinjavanju krezubih pacijenata, možemo reći da danas imamo široku paletu funkcionalnih i estetskih rješenja u saniranju krezubih pacijenata. Kao jedan od takvih, predstavljamo Biodentaplast vizile poznatije kao bezmetalni ili „bijeli“ vizili.

U našem zubotehničkom laboratoriju nudimo izradu visokoestetskih Biodentaplast vizila, izrađenih od materijala renomiranog njemačkog proizvođača Bredent.

Istraživanja u tehnološkim naukama pružila su nam alternativni materijal pod nazivom „Acetalna smola“. Takođe poznat kao polioksimetilen (POM), acetalna smola nastaje polimerizacijom formaldehida i predstavlja termoplastični tehnopolimer s kristalnom strukturom bez monomera. Homopolimer, polioksimetilen (POM) je lanac naizmjeničnih metilnih grupa povezanih molekulom kiseonika. Pokazalo se da ovaj materijal ima dobru biokompatibilnost i to je potaknulo njegovu upotrebu u ortopedskoj hirurgiji (kao vještačka zamjena kuka) i kardiohirurgiji (kao vještačke valvule). Acetalne smole se brzo razvijaju kao uspešan osnovni materijal za proteze, kao kukice u boji zuba i u raznim drugim stomatološkim indikacijama. Zahvaljujući visokoj kristalnosti, Biodentaplast posjeduje odlična svojstva (što je veća kristalnost u smoli, tvrđa će smola biti). Izuzetno fiziološko ponašanje i širok raspon mehaničkih karakteristika dopuštaju upotrebu u brojnim područjima zubne protetike.

Prednosti:

• biokompatibilnost
• bez rezidualnog monomera
• estetika
• bez ukusa metala u ustima
• ekonomski momenat
• visok nivo komfornosti pri nošenju
• visok nivo precizne imitacija detalja
• optimalne vrijednosti frikcije
• brza i laka preparacija (priprema)
• moguća je kasnija zamjena sedla pomoću hladne polimerizacije

Indikacije:

• Nedostatak nekoliko zuba u istom kvadrantu ili u oba kvadranta istog luka (jednostrano ili obostrano skraćen zubni niz)
• Idealno rješenje za pacijente koje ne žele fiksne mostove ili zubne implantate
• Pacijenti alergični na metale
• Pacijenti sa visokim estetskim zahtjevima

Biokompatibilno rješenje za bezmetalne proteze

Zubne proteze bi trebale da se ponašaju jednako kao i tkivo koje zamjenjuju. Određeni dentalni materijali kao što je metal ili keramika su ipak tvrđi nego bilo koja druga supstanca u ljudskom tijelu. Te stoga, remeti prirodni proces u ljudskom organizmu.

U suprotnosti sa ovim, termoplastične proteze ne ograničavaju ni jedan pokret vilice. Time se uklanja diskomformnost kao što je mišićna napetost čime se štite prirodni zubi i koštano tkivo.

Fenomen “oralne baterije”

Električne struje mogu nastati između dva različita materijala (npr. između zlata i neplemenitih metala/amalgama). Kao rezultat toga, metalni joni se rastvaraju i apsorbuju u tijelo kroz proces ingestije. Upotrebom termoplastičnih materijala eliminiše se ovakav opštepoznat problem.

Izbjegnite rizik od alergije

Naučne studije su pokazale da metali predstavljaju rizik od razvoja alergije unutar oralne sluznice. Metali oslobađaju jone u pljuvačku koji potom aktiviraju imuni sistem. Pojedini preosjetljivi ljudi će imati negativnu reakciju na ovakve metale, ponekad zahvatajući kompletan organizam. Međutim, neki pacijenti su osjetljivi i na dentalne plastične mase. Količina rezidualnog monomera predstavlja rizik za nastanak alergije. Nasuprot tome, tokom obrade Bredentovih termoplastičnih materijala spriječava se oslobađanje zaostalog monomera.

Estetika

Termoplastične mase u boji zuba ili gingive postižu mnogo bolji prirodni izgled  nego njihove metalne kopije. Npr. proteze sa termoplastičnim kukicama se uklapaju u ukupni izgled zubnog niza i odaju  mnogo prirodniji sklad prilikom smijanja ili govora.

Dr stom. Anđelka Spremo

Svjedoci smo rapidnog razvoja i modernizacije svih grana stomatologije a u cilju jednostavnijeg, estetski prihvatljivijeg i komfornijeg načina sprovođenja odgovarajuće terapije. Uvođenjem novih trendova u terapiji nije pošteđena ni ortodoncija /ortopedija vilica.

Prema SZO ortodoncija je specijalistička grana stomatologije koja se bavi rastom, razvojem i održavanjem dentofacijalnog kompleksa. Podrazumjeva preventivu, interceptivu, dijagnostiku i terapiju svih malokluzija i pratećih alteracija susjednih tkiva. Takođe se bavi planiranjem i dizajnom terapijskih pomagala.

Pored klasičnih, tradicionalnih ortodontskih pomagala zubotehnički laboratorij Full Dent Vam nudi inovativno, moderno rješenje indikovano kod pacijenata sa umjerenim i lakšim ortodontskim nepravilnostima. Riječ je o ortofolijama FullAlign čije nošenje je u potpunosti estetski prihvatljvo za većinu pacijenata, naime same ortofolije su potpuno providne i u tom smislu gotovo neprimjetne. Materijal od koga se FullAlign izrađuje spada u grupu medicinskih materijala prve kategorije. Naime, riječ je o Smart Track materijalima koji su po svom sastavu aromatični višeslojni termoplastični poliuretani. Obzirom da dolaze u direktni kontakt sa sluznicom pacijenta garantovano su toksikološki bezbjedni te ne sadrže  bisfenol-A  kao i estrogen aktivirajuće hemijske supstance pa su samim tim sigurni i za gravidne/trudne žene, kao i one koje pokušavaju da zatrudne. Naš laboratorij posjeduje ISO sertifikate koji garantuju toksikološku bezbjednost, bioinertnost i biokompatibilnost svih materijala koji dolaze u direktni ili indirektni kontakt sa sluznicom pacijenata.

Kroz ovaj tekst ćemo Vam pokušati objasniti klinički i laboratorijski tok terapije, kao i uputstva kojih se striktno moraju pridržavati i doktori/terapeuti i pacijenti.

Ortofolije FullAlign su orotodntsko, mobilno terapeutsko pomagalo koje ima svoje indikacije, kontraindikacije i ograničenja.

Indikacije:

• Anteriorna regija u gornjoj i donjoj vilici
• Zatvaranje razmaka do 4mm
• Korekcija tjeskobe do 4-6mm
• Korekcija rotacija prednjih zuba
• Korekcija prednjeg dubokog zagrižaja
• Korekcija ukrštenog zagrižaja sa negativnim torkom
• Upotreba folija kod mješovite denticije
• Upotreba folija u okviru drugih tretmana
• Folije kao pasivni/aktivni retineri. Dvostruka retencija
• Tretman recidiva

Kontraindikacije:

• Bruksizam
• Kranio-mandibularnim poremećajima
• Navikama kao što su grickanje noktiju, usana ili predmeta
• Preosjetljivošću na materijale od kojih su folije izrađene

–     Kod pacijenata koji odbijaju saradnju

Ograničenja:

• Zatvaranje razmaka većeg od 4mm
• Tjeskobe veće od 4-6mm
• Korekcija rotacija zadnjih zuba
• Korekcija prednjeg otvorenog zagrižaja bez atečmena
• Tet-a-tet odnos i ekstruzije bez atečmena
• Tretmani koji podrazumjevaju torkviranje ili pokrete. Meziodistalne inklinacije (en masse pokrete) bez atečmena
• Vađenje zuba
• Tretman II klase
• Tretman III klase

U samoj analizi svakog slučaja ponaosob naši tehničari koriste asistenciju softvera 3D Maestro uz konsultacije sa našim doktorima stomatologije iz sektora “kontrola kvaliteta”.

Za sprovođenje analize nam je potreban klasični dvofazni/dvokomponentni otisak zubnog niza na kojem se vrši terapija te alginatni otisak suprotne vilice. Na ovaj način dobićemo detaljan uvid u stanje i položaj denticije pacijenta.

Nakon prijema otiska slijedi njegova dezinfekcija, zatim izlivanje modela u “scan” gipsu. Kad se gips vezao slijedi provjera okluzije i još jednom provjera modela. Kad su modeli provjereni i kad je utvrđeno da su spremni, pristupa se skeniranju modela te se na taj način gispani model prenosi u virtuelnu formu koja se analizira u softveru.

Izgled skeniranog modela – virtuelni model:

1. Faza (folija)
   
   

   
2. Faza (folija)
   
   

   

Nakon završene analize slučaja rezultati analize se saopštavaju doktoru direktno, koji u razgovoru sa pacijentom odlučuje o daljnjim koracima terapije. Rezultat analize može biti “negativan“ u slučajevima kada konkretnu situaciju nije moguće riješiti bez tradicionalne ortodontske terapije i “pozitivan” kada je određeni broj ortofolija dovoljan za uspješnu terapiju. Broj ortofolija koji je potreban za terapiju se saopštava doktoru te mu se dostavlja putem elektronske pošte i kratka animacija koja slikovito i jasno dočarava tok terapije te može istovremeno poslužiti za motivaciju samog pacijenta kad je ovaj vid ortodontske terapije u pitanju. U srednje-teškim slučajevima potrebno je ponekad i dodatno osigurati dovoljno jak pritisak na zube koji se pomjeraju u željeni položaj. Taj proces se obezbjeđuje dizajnom i postavljanjem kompozitnih sidrišta-atečmena. Izradu atečmena vrši doktor u ordinaciji na osnovu “template” folije koju dizajnira i izrađuje naša laboratorija istovremeno sa ortofolijama. Sam proces je vrlo jednostavan. Ova folija je svojevrsni kalup koja je izrađena od vrlo tanke plastične folije, te je na mjestima budućih atečmena izrađen kompartman za tečni kompozit. Doktor izvrši jetkanje zuba na kojima će se postavljati atečmeni, zatim u kompartmane na “template” foliji uspe tečni kompozit te foliju postavi u usta pacijenta a zatim polimerizuje kompozit pod polimerizujućem svjetlom. Nakon toga se ukloni “template” folija te sada imamo izrađene atečmene spremne za daljnju terapiju.Takođe u nekim slučajevima i nakon ekstrakcije pojedinih zuba nedostaje malo prostora za pomjeranje zuba u željeni položaj što je moguće riješiti uz tzv.stripovanje (eng.stripping). Postupak je jednostavan i podrazumjeva uklanjanje vrlo malo zubne supstance (samo gleđ) uz isključivu pomoć abrazivnih trakica. Podatak na kojim zubima će se vršiti stripovanje i koju debljinu gleđi je potrebno ukloniti se dobija takođe analizom dostavljenih otisaka. Nakon izvršene analize, uz saglasnost pacijenta i terapeuta/doktora uz ortofolije Vam dostavljamo i detaljna uputstva za stripovanje. Uklanjanje gleđi se vrši, da još jednom napomenemo isključivo abrazivnim trakicama sa obe aproksimalne strane zuba, npr. analizom je utvrđeno da je potrebno stripovati 0,4 mm gleđi a to znači skidanje 0,2 mm sa mezijalne i 0,2 mm sa distalne strane tog zuba.

Izgled i struktura  “template” folije potrebne za izradu sidrišta-atečmena:

Nakon što se pacijent i doktor odluče za ovaj vid ortodontske terapije naša laboratorija izrađuje i dostavlja ortofolije na adresu ordinacije. Od samog doktora zavisi da li će čitavu seriju ortofolija predati pacijentu ili će izabrati predavanje “jednu po jednu” foliju prateći dinamiku same terapije. Uz seriju ortofolija doktoru i pacijentu se dostavlja uputstvo za korištenje. A to znači da pacijent mora da nosi svaku ortofoliju iz serije 2-3 nedelje. Ortofolija se nosi 20-22h dnevno i uklanja se samo prilikom konzumiranja hrane i pića i održavanja redovne higijene usne duplje. Nakon što prođe ovaj period od 2-3 nedelje i doktor utvrdi da je željeno pomjeranje u ovoj fazi izvršeno pacijent dobija dozvolu da pređe na sledeću ortofoliju. Ovakav postupak se ponavlja do poslednje ortofolije u seriji. Nakon konstatacije da je terapija uspjela poslednja ortofolija služi kao retiner za izvršenu terapiju. U nekim slučajevima se može desiti da terapija stagnira u nekoj od faza nošenja uprkos poštovanju svih uputstava pacijenta, u ovakvim slučajevima je potrebno ponovno uzeti dvofazni/dvokomponentni otisak i poslati u našu laboratoriju na analizu te nakon analize se terapija nastavlja od faze u kojoj nije dala rezultat.

Primjer – prije i poslije

Za maksimalan učinak ovog vida terapije je potrebno striktno pridržavanje uputstava dobijenih iz naše laboratorije i Vašeg doktora.

Pacijentima je strogo zabranjeno:

-ignorisanje uputstava Vašeg doktora

-neredovno svakodnevno nošenje ortofolija (manje od 20h dnevno)

-konzumiranje hrane bez obzira na vrstu i konzistenciju hrane (čvrsta, kašasta itd.)

-zapostavljanje oralne higijene

-izlaganje folije visokim temperaturama (kuvanje, ostavljanje kraj radijatora, štednjaka itd.)

-ignorisanje uputstva o dinamici terapije i nošenja ortofolija tj.prelazak na sljedeću fazu terapije na svoju ruku bez dozvole Vašeg doktora.

Dr stom. Nemanja Malešević

Zahvaljujući SES projektu (Seniorski ekspertski servis), saradnji sa Privrednom Komorom RS i Razvojnom agencijom EDA, protekle 3 sedmice smo ugostili dr Christiana Schmitza iz Njemačke, koji nam je na praktičnim primjerima prenio dio svog dugogodišnjeg iskustva kao zubnostomatološki tehničar i doktor stomatologije u Njemačkoj i unaprijedio našu bogatu praksu.

Dr Christian Schmitz je rođen 11. jula 1960. god. u Wuppertal-u, Zapadna Njemačka, dugogodišnji je saradnik SES-a sa bogatim iskustvom i aktivnom karijerom koja traje preko 30 godina. Posjeduje neprocjenjivo iskustvo iz endodoncije, parodontologije, implantologije, menadžmenta i organizacije stomatoloških ordinacija. S obzirom da je tokom studija stomatologije na Johann Wolfgan Goethe Univerzitetu u Frankfurtu radio kao dentalni tehničar odlično je upoznat i sa metodama i načinom rada u zubotehničkim laboratorijama. Tokom protekle tri sedmice, koliko je boravio u našoj laboratoriji, dr Šmic je obišao svaki naš odjel i sa kolegama tehničarima kroz direktno učešće u procesu izrade radova primjenio nove metode rada i tako unaprijedio naša dosadašnja znanja.

Za ogledni primjer za unapređenje naše prakse je izabrana izrada teleskop krunice, pri čemu je svaka faza izrade detaljno prezentovana našim tehničarima. Poznato je da se tradicionalne teleskop krunice izrađuju od legura zlata te da retencija ovih kruna direktno zavisi od frikcije ove legure. U našem slučaju situacija nije dozvoljavala da se ovaj vid protetske terapije kompletira od legura zlata pa smo ovaj put izradili krunicu od legure Kobalt-Hrom-Molibden, kod koje frikcija materijala nije dovoljna da bi se ostvarila željena retencija pa se kao dodatno sredstvo retencije koristi i atačment. Ovu varijaciju teleskop krunice bi bilo najpravilnije nazvati dvostruka krunica. Naravno, da bi ovaj vid pokazne izrade imao svoj dodatni smisao dr Schmitz je odlučio da izradi pristupi na dva poznata načina: prvi, savremeni način koristeći kompjutersku modelaciju i 3D printani metal i drugi, tradicionalni, sa livenim metalom te da uporedi kvalitet oba načina izrade. Izrađivala se teleskop/dvostruka krunica na cirkonskom individualnom abatmentu Straumann implant sistema. Nakon skeniranja modela, zatim modelacije buduće krunice i printanja, dr Schmitz je pristupio ručnoj obradi krunice, prvo primarnu krunicu a zatim i sekundarnu te njihovo upasivanje jedne u drugu. Kad je obrada i pjeskiranje završeno, pristupilo se odabiru i upasivanju gumice za atačment te finalno glačanje rada.

Sledećeg dana se pristupilo izradi teleskop/dvostruke krunice na tradicionalni način. Prvi korak kod ovog načina izrade je modelovanje buduće krunice. Modelovanje se vrši ručno, a materijal koji se ovaj put koristio je GC Pattern Resin, prah i tečnost kojim je dr Schmitz ručno modelovao samo sekundarnu krunicu preko primarne (koja je printana radi uštede vremena) koju je prethodno izolovao voskom ili vazelinom. Pošto je krunica izmodelovana i kad se materijal u potpunosti vezao pristupili smo ulaganju modela u kivetu te izlivanju krunice.

Kao zaključak na kraju svega i dr Schmitz i naši tehničari su se složili da je kvalitet u fizičkom i estetskom smislu gotovo identičan kod oba načina izrade ali da se daje prednost 3D printanom metalu jer je ovaj način mnogo precizniji a vrijeme izrade mnogo kraće. Na nama sada ostaje da prihvatimo sve sugestije dr Schmitza te da našim klijentima doktorima stomatologije i pacijentima ponudimo i ovo terapeutsko rješenje.

Za kraj smo dr Schmitzu priredili topli ispraćaj sa poklonima koji su simboli našeg grada i time poslali u Njemačku ne samo poruku o našem laboratoriju nego i o našem gradu.

Autor: dr stom. Nemanja Malešević